Sudhashitham : అసలైన ఆభరణం
ABN , First Publish Date - 2022-11-10T22:35:49+05:30 IST
కేయూరాణి న భూషయంతి పురుషం హారాః న చంద్రోజ్జ్వలాః న స్నానం న విలేపనం న కుసుమం నాలంకృతా మూర్ధజా
కేయూరాణి న భూషయంతి పురుషం హారాః న చంద్రోజ్జ్వలాః
న స్నానం న విలేపనం న కుసుమం నాలంకృతా మూర్ధజా
వాణ్యేకా సమలంకరోతి పురుషం యా సంస్కృతా ధార్యతే
క్షీయంతేఖిల భూషణాని సతతం వాగ్భూషణం భూషణం
విద్వత్పద్ధతిని వివరించే ఈ శ్లోకం... భర్తృహరి సంస్కృతంలో రచించిన సుభాషిత రత్నావళి (త్రిశతి - నీతి, శృంగార, వైరాగ్య శతకాలు)లోని నీతి శతకంలోనిది. ఆకాశవాణిలో సంస్కృత పరిచయ కార్యక్రమానికి ఇది శీర్షికా శ్లోకం.
భర్తృహరి సుభాషిత రత్నావళిని తెనిగించిన ఏనుగు లక్ష్మణకవి ఈ శ్లోకాన్ని...
భూషలు గావు మర్త్యులకు భూరిమయాంగద తార హారముల్‌
భూషిత కేశ పాశ మృదు పుష్ప సుగంధ జలాభిషేకముల్‌
భూషలు గావు పురుషుని భూషితు జేయు పవిత్రవాణి వా
గ్భూషణమే సుభూషణము భూషణముల్‌ నశియించు నన్నియున్‌ ...
అంటూ చక్కని పద్యంగా మలిచాడు. దర్పానికి చిహ్నమైన భుజకీర్తులు, మెడలో మెరిసే హారాలు, కేశాలకు సొగసైన అలంకారాలూ, పుష్పమాలలు, పన్నీటి స్నానాలు... ఇవేవీ మనిషికి అసలైన అలంకారాలు కావు. వినయం, సంస్కారం, మృదుత్వం కలిగిన మాటలే మనిషికి ఆభరణాలు. మిగిలిన అలంకారాలన్నీ నశించిపోతాయి. మంచి మాట శాశ్వతంగా ఉంటుంది. కాబట్టి వాక్కు అనే భూషణమే భూషణం... అదే అసలైన ఆభరణం అని ఈ శ్లోక/ పద్యాల అంతరార్థం.
