Budget 2024: బడ్జెట్ను ప్రధాన మంత్రులు కూడా ప్రవేశపెట్టారు..మీకు ఈ విషయాలు తెలుసా?
ABN , Publish Date - Jan 26 , 2024 | 11:01 AM
మరికొన్ని రోజుల్లో దేశంలో మధ్యంతర బడ్జెట్ 2024ను ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఈ క్రమంలో అసలు బడ్జెట్ అంటే ఏమిటీ, ఈ పదం ఎక్కడి నుంచి వచ్చింది. ఎప్పటి నుంచి బడ్జెట్ అమలు చేస్తున్నారనే ఆసక్తికర విషయాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
మరికొన్ని రోజుల్లో దేశంలో మధ్యంతర బడ్జెట్ 2024ను ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఈ క్రమంలో అసలు బడ్జెట్ అంటే ఏమిటీ, ఈ పదం ఎక్కడి నుంచి వచ్చింది. ఎప్పటి నుంచి బడ్జెట్(Budget 2024) అమలు చేస్తున్నారనే ఆసక్తికర విషయాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
బడ్జెట్ అనే పదం ఎక్కడ నుంచి వచ్చింది?
ప్రస్తుతం బడ్జెట్ గురించి చాలా చర్చలు జరుగుతున్నాయి. అయితే 'బడ్జెట్' అనే పదం ఎక్కడ నుంచి వచ్చిందో మీకు తెలుసా? ఈ ప్రత్యేక పదం లాటిన్ పదం 'బుల్గా' నుంచి ఉద్భవించింది. దీనికి లెదర్ బ్యాగ్ అని అర్థం. ఫ్రెంచ్ పదమైన బుల్గా క్రమంగా బౌగెట్గా మారింది. దీని తరువాత బోగెట్ అనే ఆంగ్ల పదం ఉనికిలోకి వచ్చింది. ఈ పదం వనరులు లేదా డబ్బు పత్రాలను ఉపయోగించుకోవడం కోసం పురాతన కాలంలో ఎక్కువగా వినియోగించేవారు. ప్రస్తుతం అది కాస్తా బడ్జెట్గా మారిపోయింది.
బ్రిటిష్ వారి తొలి బడ్జెట్ ఎప్పుడు?
బడ్జెట్ అనే పదం పుట్టుకొచ్చిన తర్వాత దేశంలో సమర్పించే సాధారణ బడ్జెట్ గురించి తెలుసుకుందాం. దానికంటే ముందు ఈ బడ్జెట్ వాస్తవానికి మొదట బ్రిటన్లో ప్రారంభించబడింది. భారతదేశంలో మొదటి బడ్జెట్ను బ్రిటిష్ కాలంలో సమర్పించారు. 1860 ఏప్రిల్ 7న దేశంలో మొదటిసారిగా బడ్జెట్ను సమర్పించారు. దీనిని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వంలో ఆర్థిక మంత్రి జేమ్స్ విల్సన్ చదివి సమర్పించారు.
స్వతంత్ర భారత తొలి సాధారణ బడ్జెట్ ఎప్పుడు?
ఇక భారతదేశంలో మొదటి బడ్జెట్ను బ్రిటిష్ పాలనలో 1860లో సమర్పించగా, స్వతంత్ర భారత తొలి బడ్జెట్ను 1947లో సమర్పించారు. బ్రిటీష్ వారు దేశం విడిచిపెట్టిన తర్వాత స్వతంత్ర భారత మొదటి ఆర్థిక మంత్రి RK షణ్ముఖం చెట్టి నవంబర్ 26, 1947న బడ్జెట్ను సమర్పించారు. షణ్ముఖం చెట్టి, 1892లో జన్మించారు. ఆయన న్యాయవాది, రాజకీయవేత్త, సుప్రసిద్ధ ఆర్థికవేత్త కూడా ప్రసిద్ధి చెందారు.
మరిన్ని తాజా వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి:పారిశ్రామిక పద్మాలు
ఆర్థిక మంత్రుల బదులు ప్రధానమంత్రులు
స్వాతంత్య్రానంతరం దేశంలో సాధారణ బడ్జెట్ను ఎల్లప్పుడూ ప్రభుత్వంలో ఆర్థిక మంత్రి సమర్పించేవారు. అయితే ఇంతలో ఆర్థిక మంత్రికి బదులుగా దేశ ప్రధానులు పార్లమెంటులో బడ్జెట్ ప్రసంగాన్ని చదివి సమర్పించిన సందర్భాలు మూడు ఉన్నాయి. భారతదేశ మొదటి ప్రధానమంత్రి జవహర్లాల్ నెహ్రూ భారతదేశ బడ్జెట్ను సమర్పించే అత్యున్నత పదవిని నిర్వహించిన మొదటి వ్యక్తిగా నిలిచారు. 1958 ఫిబ్రవరి 13న ఆర్థిక శాఖను చేపట్టి బడ్జెట్ను సమర్పించారు. ఇది కాకుండా ఇందిరాగాంధీ, రాజీవ్ గాంధీ ప్రధానులుగా ఉన్నప్పుడు కూడా బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టారు.
బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టని దేశ ఆర్థిక మంత్రి
భారతదేశ బడ్జెట్ చరిత్రలో ఒకవైపు ఆర్థిక మంత్రి స్థానంలో ఉండి కూడా ఎలాంటి బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టలేని మంత్రి కూడా ఉన్నారు. ఈ పదవిలో ఉంటూ ఒక్క బడ్జెట్ కూడా ప్రవేశపెట్టని భారత ఆర్థిక మంత్రి కేసీ నియోగి రికార్డుకెక్కారు. నిజానికి ఆయన 1948లో కేవలం 35 రోజులు మాత్రమే ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్నారు. దీంతో ఆయనకు బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టే అవకాశం దొరకలేదు. ఇండియన్ రిపబ్లిక్ స్థాపన తర్వాత మొదటి బడ్జెట్ను జాన్ మథాయ్ 28 ఫిబ్రవరి 1950న సమర్పించారు.